De oorsprong van slecht je grenzen kunnen aangeven, ligt vaak op jonge leeftijd. Als je ouders geen rekening met jou houden. Als ze over je grens gaan met emotioneel, seksueel of fysiek geweld. Of als jij als kind voor jouw ouders moest zorgen, in plaats van dat zij voor jou zorgden.
Contact
Daardoor verlies je contact met je grenzen en grijp je eigenlijk pas in als het al veel te laat is en ze al heel ver over je grenzen zijn. Als je mensen over je grenzen laat gaan, reageer je dus pas als ze al ver over je grenzen zijn. En dat is niet meer ontspannen. Je bent dan veel kwader dan je zou willen reageren. Vervolgens schaam je je voor je reactie en ga je je grenzen nog later aangeven.
Erkennen
Om je grenzen te kunnen aangeven, moet je ze wel kunnen voelen, herkennen en erkennen en je eigen welzijn boven dat van anderen durven stellen. Als iemand geen echt besef heeft van zijn/ haar eigen grenzen, omdat daar systematisch overheen is gegaan, zal dat eerst hersteld moeten worden.
Heling
Er daarom eerst een proces nodig dat de grensoverschrijdende trauma’s uit het verleden herstelt. Dan gaat het over het erkennen van de eigen autonomie, die eigen behoeften als kind, over mogen voelen wat je voelt. En over serieus nemen wat je voelt. Als dat er in je jeugd uitgeslagen is, heb je echt wat werk te doen.
Verantwoordelijkheid
Ook gaat het vaak over het ombuigen van de gewoonte om de verantwoordelijkheid van anderen overnemen. Want als je de neiging hebt om dat te doen, voel je vaak ook niet goed waar jou grenzen liggen.
Contact met ‘oerwoede’
Dan komt er (vooral bij vrouwen vaak afgekapt) contact bij met je ‘oerwoede’. Als boosheid slecht is en je dat de kop in moet drukken, loopt later iedereen over je heen. Zonder contact met je woede, kun je geen grenzen aangeven. De woede blijft op de achtergrond en geeft kracht aan de grensbewaker. Als het mis gaat, kan die altijd nog ingrijpen.
Ontspannen grenzen aangeven
Dit plaatje laat zien dat de ‘oerwoede’ pas in actie komt als de grenzen al ver zijn overschreden. De buitenste ring is immers de grens. Dit verbeeldt eigenlijk een van de laatste fasen van herstel. Er is een ontspannen iemand aan de grens gekomen. Een deel dat ontspannen assertief is. Dat duidelijk en onverbloemd ‘nee’ kan zeggen. Ontspannen en helder. Een grensbewaker die serieus wordt genomen.
