Mijn dochter van zeventien heeft heftige ruzies met haar moeder. Zo erg dat ze niet meer bij haar moeder wil wonen. Ze kan er niet meer tegen dat haar moeder haar telkens bekritiseert en afkeurt. Mijn ex-vrouw beschadigt haar ook echt met haar gedrag. Ik weet hoe dat komt. Mijn ex-vrouw had zelf ook problemen met haar moeder. Ze heeft daar nooit iets aan gedaan. Hoe zorg ik ervoor dat mijn ex-vrouw in therapie gaat, zodat mijn dochter haar wil blijven zien?
Dat is de vraag die ik deze week heb behandeld in mijn column voor de bijlage Hart&Ziel die o.a. verschijnt in De Gelderlander en De Limburger.
Dat je ex-partner niet naar zichzelf kijkt en zich niet wil (of kan) ontwikkelen, is waarschijnlijk een van de oorzaken van jullie scheiding geweest. Als je tijdens je huwelijk al niet in staat was om je partner haar eigen verantwoordelijkheid te laten nemen, lukt je dat na afloop van jullie huwelijk zeker niet.
Jij kan denken dat het goed is voor je ex-partner om in therapie te gaan. Dat het voor je dochter goed zou zijn als haar moeder een deel van de eigen jeugdtrauma’s verwerkt zodat jouw dochter daar minder last van heeft, staat als een paal boven water. Maar het gaat niet gebeuren. De kans is groot dat je dochter bij haar moeder is blijven wonen omdat je moeder haar nodig had om ‘overeind te blijven’. Een kind offert zich dan op. Maar als er te veel strijd ontstaat en het te pijnlijk wordt, komt aan die loyaliteit van kinderen naar hun ouders toch op een gegeven moment een einde. Dan gaat het kind zich meer richten op de andere ouder. In dit geval dus op jou.
Het belangrijkste dat jij nu te doen hebt, is je dochter een rustig en veilig onderkomen bieden. Zorg dat jij emotioneel beschikbaar bent als ouder voor je kind. Dat je een stevige basis biedt, dat je dochter met jou kan praten, dat ze ervaart dat jij er voor haar bent, dat je je dochter voelt dat jij haar volledig accepteert zoals zij is. Dat je haar plek geeft om tot rust te komen. Geef haar ook ruimte om haar eigen dingen te doen. Ze is tenslotte bijna volwassen.
Dat vraagt van je dat jij je eigen frustraties over de relatie met en de scheiding van je ex hebt verwerkt. Dat je niet van je kind verwacht dat het jouw emoties daarover aanhoort of opvangt. Ook is het nodig dat jij ervoor zorgt dat jij je eigen beperkingen en (jeugd)trauma’s in de ogen ziet en jezelf ontwikkelt.
Het kan zijn dat je dochter met jou wil praten over de problemen die zij bij haar moeder tegenkomt. Bagatelliseer haar problemen dan niet. Er is een stroming van denken rond scheiding die zegt dat je nooit iets onaardigs mag zeggen over je ex. Ik ben het daar niet mee eens. Jouw kind heeft een ouder die het afkraakt en onzeker maakt, die verantwoordelijkheden bij het kind legt die daar niet horen. Dat maakt het noodzakelijk dat jij je kind erin bevestigt dat dat niet klopt. Dat jij duidelijk laat weten dat je het niet eens bent met de visie van haar moeder. Je kind moet geregeld van jou horen dat het niet aan haar ligt. Dat de kritische houding van haar moeder onterecht is.
Ook is het nodig dat jij haar positieve kanten benadrukt. Want om de schade te neutraliseren, moeten tegenover elke negatieve opmerking minstens vijf positieve komen te staan. En dan gaat het natuurlijk niet om complimenten als losse flodders, maar om het telkens weer aan haar laten merken hoe waardevol en bijzonder ze is. Dat doe je ook door dingen met haar samen te doen, haar te ondersteunen bij het ontwikkelen van haar talenten en als vader vierkant achter haar te staan.