Komt het weer goed tussen mij en mijn zus? #relatievraag

Deze keer gaat het in de #relatievraagvandeweek over de relatie van een volwassen vrouw met haar zus, beiden zijn tweede generatie oorlogsslachtoffer.

Vraag:

Ik heb een probleem in de relatie met mijn zus. Wij hebben een gezamenlijk verleden met veel problemen in onze jeugd. Vader was getraumatiseerd door de oorlog, zo heeft hij jaren in een concentratiekamp doorbracht. De sporen daarvan bleken diep in ons gezin door te werken. Beschadigde kinderen, kortweg gezegd. Ieder op eigen wijze. Ikzelf ben nogal stressgevoelig. Ik heb uiteindelijk na meerdere therapieën een manier gevonden om ermee te leven. Helemaal zonder sporen zal het niet lukken, maar dat geldt ook voor mijn broer en zus. Het probleem is nu het volgende. Mijn zus plakt psychiatrische etiketten op mij en als ik er tegenin ga wordt dat weer ontkend. Ogenschijnlijk is er niets aan de hand, maar ik kan haar gewoon niet om me heen verdragen, want in de subtiele communicatie voel ik me geminacht. Ik heb het contact inmiddels zo goed als verbroken, maar vraag me af of er toch een manier is om in contact te blijven.

Antwoord:

Trauma in de oorlog wordt eigenlijk maar zelden verwerkt en werkt daarmee nog generaties door. Hoewel je hier alleen over je vader spreekt, is er ook iets met je moeder aan de hand. Die heeft kinderen gekregen met een getraumatiseerde man en heeft haar eigen behoeften aan steun en contact in de relatie niet vervuld gezien. Zij zal zich dus vermoedelijk ten opzichte van jullie ook niet als een steunende moeder hebben opgesteld en heeft jullie niet kunnen beschermen tegen het doorgeven van trauma’s door je vader. In een gezin met beschadigde ouders, kunnen de kinderen eigenlijk niet echt kind zijn. De kinderen nemen, ieder op hun eigen wijze, verantwoordelijkheden over van de ouders. De ouders gedragen zich onvoldoende als ouders. Het kind probeert de ouders te beschermen in plaats van andersom.

Parentificatie

Het kind raakt daardoor ‘geparentificeerd’. Het is niet langer het kind dat het volgens de natuurlijke ordening hoort te zijn. Het is een plek omhoog getrokken, de volwassenheid in, waar het niet hoort. Het wordt ouder van zijn/haar ouders of partner van de ouder. Je herkent de parentificatie doordat iemand verklaringen verzint voor het gedrag van zijn ouders of hun gedrag goedpraat. Tussen broers en zussen brengt dat uiteraard ook grote problemen. Jij en je zus hebben beiden niet kunnen leunen op je ouders.

Je zus

Mogelijk heeft je zus taken van je ouders ten opzichte van jou over genomen en voelt ze zich op een niet kloppende manier verantwoordelijk voor jou. Zij kan onmogelijk in de gelijkwaardigheid blijven, ziet wel welke problemen er buiten haar zijn, maar niet welke problemen zich in haar bevinden. Zij is op haar manier geparentificeerd.

Oorlogstrauma gaat generaties mee

Bij oorlogstrauma gaan kinderen vaak een stukje van de lasten van hun ouders dragen. Dat doen ze uit liefde en loyaliteit. Maar ze betalen daarvoor een hoge prijs. Het verzwakt je enorm om lasten/gevoelens te dragen die niet van jou zijn. Je kunt er namelijk niets mee, het voelt alleen maar heel zwaar. Je zus en jij zijn allebei beschadigd door je opvoeding. Jij kan niets voor je zus doen en haar gedrag ook niet veranderen. Een verstoorde relatie tussen broers en zussen is normaal in ‘getraumatiseerde gezinnen’. Het is maar zelden dat kinderen in staat zijn die trauma’s te overwinnen en weer echt naast elkaar komen te staan als broers en zussen. Dat is tragisch, want het versterkt ieders gevoel van eenzaamheid nog eens extra.

Wat jij los van je zus kunt doen

Wat jij wel kunt doen, is onder deskundige begeleiding met een familieopstelling de parentificatie opheffen en je eigen plek als kind weer innemen. Daarnaast kan de begeleider je meteen helpen om de lasten (trauma) die jij voor je ouders draagt, weer symbolisch aan hen terug te geven. Dat zou je ook wel eens kunnen gaan helpen bij het omgaan met je stress. Die is (zo is mijn inschatting) slechts voor een deel van jou. Voor een ander deel zijn het gevoelens die je over hebt genomen van je vader (en misschien ook van je moeder).

Veel succes!

Meer

Wil je een afspraak maken voor een sessie Turbo Therapie waarin je zowel aan de traumaverwerking als aan het loskomen van de parenticifatie belangrijke stappen zet dan kan dat hier. Ben je coach en wil je andere mensen leren begeleiden om los te komen uit parentificatie? Kijk dan naar de Beeldkracht opleidingsdagen.