Door de roes van de verliefdheid en je grote verlangen naar een partner, heb je misschien de neiging om onvoldoende te onderzoeken of deze partner eigenlijk wel echt geschikt is. Liefde maakt blind. Daardoor kan je in een relatie stappen die je uiteindelijk pijn doet en eenzaam maakt. Doe daarom een serieuze ‘partnertest’ voordat je beslist om te gaan samenwonen te trouwen of kinderen te krijgen.
Je kunt jezelf een hoop leed besparen door gedegen onderzoek te plegen. Deze vragen helpen je om een helder beeld te krijgen van jouw partner en jullie mogelijkheden samen met deze partnertest.
Als je eenmaal verliefd bent, is jouw partner helemaal het einde. Je ziet alles door een roze bril. Je voelt je goed over jezelf en over de ander. Als er al irritaties zijn, ben je geneigd om die aan de kant te schuiven. Je wilt verder, je wilt meer. Je wilt je binden, de rest van je leven met elkaar doorbrengen. Je verlangt naar huisje, boompje, beestje. Je negeert waarschuwingssignalen die je zelf voelt of die anderen om je heen afgeven.
In dit artikel (het hoofdstuk Bezint eer ge begint uit mijn boek Eerste Hulp Bij Relatieongelukken), laat ik je zien hoe je die waarschuwingssignalen herkent en wat je ermee kunt doen.
Samenwonen, trouwen en kinderen krijgen zijn beslissingen die grote emotionele en zakelijke consequenties hebben. Die beslissingen verdienen serieuze aandacht. Vroeger werd je als man geacht je aanstaande schoonvader om de hand van zijn dochter te vragen. Die deed dan een soort ‘keuring’. Vond de schoonvader je betrouwbaar en in staat om in een inkomen te voorzien en op andere gebieden goed voor zijn dochter te zorgen, dan kreeg je zijn goedkeuring en zijn zegen.
De partnertest
Tegenwoordig beslissen we alles zelf. En we laten ons daarbij vooral leiden door ons gevoel. De liefde is belangrijker dan de ‘zakelijke kant’, waarin iemand wordt getoetst op zijn kwaliteiten als goede partner en mogelijke ouder. Door de roes van de verliefdheid en je grote verlangen naar een partner, heb je de neiging om onvoldoende te onderzoeken of deze partner eigenlijk wel echt geschikt is. Je loopt daarmee het risico dat je een relatie aangaat die jou op den duur beschadigt.
Voortekenen
De voortekenen van een moeizame relatie zijn er vaak al in de tijd dat je smoorverliefd bent. Alleen je herkent ze niet altijd. Mannen en vrouwen die tijdens het huwelijk of na de scheiding verschrikkelijke dingen meemaken, kunnen meestal achteraf zeggen dat er eigenlijk in het begin van de relatie ook aanwijzingen waren van afwijkend gedrag. Je bent echter geen getrainde psychiater die alle kenmerken van bijzonder gedrag meteen herkent. In het begin van een relatie ben je verliefd en geneigd eigenaardigheden te bagatelliseren.
Onderzoek
Als je deze partner kiest als ouder van je kinderen, heb je er de rest van je leven mee te maken. Ook als de relatie misloopt, blijf je samen ouders. Het klinkt hard om nu al te kijken naar een mogelijk einde van je relatie. Maar het is pure noodzaak om naar de verre toekomst te kijken. Een derde van de huwelijken met kinderen strandt. Daarom is het nodig dat je iemand uitkiest waar je echt op de lange termijn vertrouwen in hebt. Iemand die in staat is om ook in hele moeilijke situaties te blijven communiceren. Ook over het communicatietalent van je partner staan dus vragen in deze partnertest.
Hulp van een vriend op vriendin
Als je je eigen toekomst serieus neemt, vaar dan niet alleen blind op je gevoel van liefde en optimisme. Denk niet dat alle mensen dezelfde goede inborst hebben en even goed met hun emoties kunnen omgaan als jij. Onderwerp je toekomstige levenspartner aan een onderzoek. Misschien is het handig om een vriend of vriendin in te schakelen om met je mee te kijken.
Negatieve dingen veranderen niet
Realiseer je dat je partner zich in de verliefdheidsperiode misschien van de mooiste kant laat zien. Als er nu ook al negatieve aspecten zijn waar je moeite mee hebt, wees er dan zeker van dat die niet gaan veranderen. Problemen waar hij/zij nu mee worstelt, neemt hij mee de relatie in. Hou jezelf niet voor de gek door te denken dat je partner zal veranderen of dat hij/zij iets nog wel zal leren.
Signalen herkennen
Met de vragen wil ik je laten kijken naar een paar belangrijke signalen van mogelijk problematisch gedrag van je partner. Je begint je onderzoek in de relatie zoals jij die nu beleeft. Je stelt jezelf de ‘belangrijke vragen’ die hieronder staan. Stemmen de antwoorden op die vragen je tevreden, dan ga je verder en breid je het ‘partneronderzoek’ uit naar familie, vrienden en de omgeving van je partner.
Belangrijke vragen.
Hier volgt een lijstje vragen dat je aan jezelf kunt stellen of door een goede vriend of vriendin aan je kunt laten stellen.
- Hoe communiceer je met je partner? Luistert hij/zij naar je? Is hij/zij oprecht geïnteresseerd in jouw leven, vrienden, werk en familie?
- Hoe gaat het in bed? Vinden jullie dezelfde dingen lekker, houdt je partner rekening met jou, is de variatie fijn?
- Is je partner economisch zelfstandig? Heeft hij/zij plezier in zijn/haar werk?
- Voel je je gezien en gerespecteerd als man/ vrouw?
- Als jullie samen zijn, zorgen jullie dan ook samen voor het huishouden en het eten?
- Als jullie samen dingen ondernemen, gaat dat ontspannen en in harmonie of moet het altijd precies zo gaan als een van de twee wil?
- Hoe gaat de ander om met tegenslagen? Kan hij/zij die verwerken of moet de omgeving het ontgelden in de vorm van scherpe kritiek of fysiek geweld?
- Zijn er dingen die jullie allebei leuk vinden? (verschil is leuk, maar een paar gezamenlijke interessen zijn wel noodzakelijk voor een goede relatie).
- Voel je je op je gemak als jullie samen met andere mensen zijn of heb je het gevoel dat je op je tenen moet lopen? Maakt je partner je belachelijk of heeft hij uitzonderlijk veel kritiek op je vrienden/ vriendinnen/ familie?
- Stimuleert je partner je om naast hem/haar een eigen leven te hebben, of is het een ‘claimer? Op de lange termijn is het noodzakelijk dat je ieder ook gevoed wordt buiten je relatie.
De schoonfamilie-test
Als je op de volgende set vragen antwoorden hebt gegeven die je tevreden stellen, is de schoonfamilie-test het volgende actiepunt op je lijstje.
Als de ouders van je partner nog leven of hij/zij nog broers en zussen heeft, dan is het heel verstandig om snel een kijkje te nemen bij de familie. Observeer hoe het er daar aan toe gaat en gebruik de volgende vragen om je een beeld te vormen van de invloed van zijn/ haar gezin van herkomst op jouw partner.
- Hoe gaan vader en moeder met elkaar om?
- Is er sprake van wederzijds respect?
- Steunen ze elkaar, helpen ze elkaar?
- Verdelen ze de taken, of loopt er een te sloven en laat de ander zich dat aanleunen?
- Voel jij je prettig in deze sfeer?
- Hoe gaat je partner met zijn moeder en vader om?
- Hoe gaan de vader en moeder met jouw partner om?
- Heb jij het idee dat je aanstaande schoonfamilie echt belangstelling voor je heeft?
- Hoe doen de broers en zussen tegen jouw partner en hoe doet hij tegen hen?
- Ben jij in staat om je partner te nemen met zijn ouders en iedereen die er bij hoort of merk je dat je een deel van wat er is liever niet hebt?
- Kun je samen achteraf praten over je waarnemingen?
- Heeft je partner zicht op de kwaliteiten en belemmeringen die voortkomen uit zijn/haar gezin van herkomst?
De waarschuwingssignalen onder ogen zien
Wat zijn nu waarschuwingssignalen die je beter niet kunt negeren? Bij welke mensen is het aannemelijk dat er iets scheef zal groeien in de relatie? Of dat je in de relatie voor wezenlijke problemen gesteld zult worden? Wanneer is de kans groot dat jij meer zult geven dan nemen? Onderstaand lijstje geeft een aantal belangrijke indicaties
- Je partner is nog niet los uit zijn/haar vorige relatie
- Je partner is nog niet los van zijn/haar ouders
- Er is ‘iets’ aan de hand in het ‘nest’: de ouders of broers en zussen zijn problematisch: depressief, verslaafd, hebben een psychiatrische stoornis, zijn suïcidaal of een gezinslid heeft zelfmoord gepleegd
- Alcoholverslaving: drinkt iemand echt iedere dag, dan heb je te maken met een alcohol-verslaafde. Dat is een serieus probleem dat niet zomaar overgaat. Net als:
- Wietverslaving
- Gokverslaving
- Pornoverslaving
- Liegen
- Psychiatrische problematiek en depressie
- Eetstoornissen, zoals anorexia of boulimia (gehad)
- Schulden
- Je partner gaat vreemd of heeft openlijk meerdere liefjes (en jij wilt een monogame relatie)
- Verbaal/ fysiek agressief en gewelddadig gedrag
- Geen sociaal netwerk (geen vrienden)
- Werkloosheid of 12 ambachten- 13 ongelukken waardoor stabiliteit van het verdienen van een inkomen onduidelijk is
- Praat vol wrok over mensen waar hij/zij een jarenlange band mee had
- Geen contact met ouders, broers en zussen
Problematische ouders; gezin van herkomst
Heb je een partner met een verslaafde ouder of met een ouder met psychiatrische problematiek, dan is het even extra opletten. Probleemgedrag is vaak erfelijk.
Het maakt de ander uiteraard niet per definitie ongeschikt als partner, maar je loopt zeker risico’s. Iemand die altijd voor zijn of haar ouders heeft moeten zorgen, kan bijvoorbeeld ‘overzelfstandig’ geworden zijn en het maar moeilijk toelaten dat jij haar of hem werkelijk liefde en steun wilt geven. Het kan ook zijn dat jij de neiging krijgt om te gaan compenseren voor een treurige kindertijd van je partner. Dat jij denkt dat jij hem of haar wél kan geven wat hij/zij nodig heeft. Eigenlijk moeten er dan alarmbellen afgaan. Alleen als die zorg wederzijds is, kan er een gelijkwaardige relatie ontstaan met iemand met een moeilijk verleden.
Bewustwording
Of iemand ondanks een dergelijk verleden zich al voldoende heeft ontwikkeld om een betrouwbare partner voor jou te zijn, kun je afmeten aan bepaalde signalen. Dan kan iemand ontspannen praten over zijn bewustwordingsproces en zijn pijn en de hulp die hij heeft gehad om zijn verleden te verwerken. Hij/zij kan duidelijk maken hoe hij geleerd heeft om datgene aan zichzelf te geven wat hij in de relatie met zijn ouders heeft gemist.
Verslavingen
Een partner met verslavingen, zoals alcohol, wiet, gokken of porno kan jou nooit de eerste prioriteit in zijn of haar leven maken. De verslaving staat op de eerste plaats. Een gokverslaving kan ook jou financieel te gronde richten. Een pornoverslaving kan ervoor zorgen dat jullie seksuele leven uiteindelijk naar de knoppen gaat. Een alcoholist kan zijn of haar baan kwijt raken, agressief worden, zijn hersens kapot drinken en een slechte ouder zijn. Van overmatig wietgebruik word je sloom, je kunt in een psychose raken en de kans dat je high een baan kunt houden, is ook niet al te groot.
Schulden
De meeste mensen met schulden, kunnen het aannemelijk maken dat de schuld buiten hun schuld ontstond. Het belang ervan wordt gebagatelliseerd. Vaak is het hebben van schulden een teken dat iemand niet echt op een goede manier voor zichzelf zorgt. Hij of zij koopt dingen die hij zich eigenlijk niet kan veroorloven. Of neemt risico’s met geld.
Het kan natuurlijk gebeuren dat iemand echt door omstandigheden in de schulden is terecht gekomen. Wacht dan toch met samenwonen of trouwen totdat diegene zelf de schulden heeft opgelost. Als je eenmaal de financiële verantwoordelijkheid van iemand overneemt door schulden voor hem af te lossen, blijf je waarschijnlijk de hele verdere relatie opdraaien voor financieel onzelfstandig gedrag van je partner.
Stoornissen
Veel stoornissen zijn op het eerste gezicht niet te herkennen voor een leek. Mensen zijn zich er vaak ook zelf niet van bewust van dat ze bijvoorbeeld ADHD hebben of een beperking in het autistische spectrum. En iemand met bijvoorbeeld een narcistische stoornis of een anti-sociale persoonlijkheidsstoornis (in de volksmond psychopaat) zal nooit erkennen dat er iets met hem of haar aan de hand is. Omdat mensen met manipulatieve neigingen vaak uitzonderlijk goed toneel spelen, lijkt alsof je met een gewoon persoon te maken hebt. Maar als je je eenmaal hebt gebonden, samenwoont, getrouwd bent of zwanger bent / je partner zwanger is, komt dan de ware aard naar boven. Dan gaat de narcist op je ‘parasiteren’ of de anti-sociale zijn/haar sadisme op je botvieren. Mensen met een stoornis weten dat vaak een tijdlang prima te verbergen. Daarom is het zo van belang om je goed te verdiepen in je potentiële partner en te praten met zijn of haar familie en vrienden.
Agressie en geweld
In de ‘verkeringstijd’ kunnen er ook aanwijzingen zijn van agressief gedrag zijn die het onverstandig maken om je aan iemand te binden. De agressie hoeft in eerste instantie niet meteen op jou gericht te zijn. Het is een waarschuwing als iemand bij frustratie snel ontploft, dingen kapot maakt of betrokken raakt bij vechtpartijen op straat.
Als je in het begin van je relatie te maken hebt met fysiek of verbaal geweld tegen jou, is het beter om onmiddellijk te maken dat je wegkomt. Tenzij je partner meteen deskundige hulp inschakelt. Als je eenmaal slachtoffer bent, heeft dat namelijk veel gevolgen. Waarschijnlijk ga jij uit angst ongemerkt van alles doen om de woede van je partner te voorkomen. De kans dat je daarmee je partner kunt beïnvloeden is nihil, dus zal je partner zich uiteindelijk toch fysiek op jou (en/of) de kinderen af gaan reageren.
Problematische ex
Als de ex van je partner een echt probleemgeval is, trekt dat ook een behoorlijke hypotheek op jullie relatie. Bijvoorbeeld als er sprake is van stalken of agressief gedrag, de ex je partner heeft bestolen of mishandeld. Soms uit het problematisch gedrag van de ex zich via de kinderen. Die worden opgestookt tegen je geliefde of bij hem of haar weggehouden. Hier krijg jij als nieuwe partner mee te maken. De kunst is om de verantwoordelijkheid voor de problemen met de ex bij je partner te laten (zie hoofdstuk Geef de ex een plek van het boek Eerste Hulp Bij Relatieongelukken).
Voorkom relatieongelukken
Het is onverstandig om een serieuze verbinding aan te gaan met iemand die op jou leunt en op wie jij niet kunt leunen. Waarom zou jij een relatie aangaan met iemand die jou niet kan geven wat jij nodig hebt? Kies eieren voor je geld zo lang het nog kan. Denk niet dat je partner ‘te redden’ is met liefde en therapie. Laat je vrienden en vriendinnen je helpen als je de relatie afbreekt, ook al houd je nog zoveel van deze persoon en gun je hem of haar het allerbeste.
Samenvatting
Laat je niet verblinden door je verliefdheid en door de sekshormonen die door je lijf gieren als je net verliefd bent. De partner waar je kinderen mee krijgt, blijf de rest van je leven een factor van betekenis. Dat vraagt om een heel zorgvuldig onderzoek om te kijken of hij/zij werkelijk bij je past. Kies het liefst voor iemand die gelijkwaardig is en waarvan je niet op voorhand al weet dat je er een problematische relatie mee zult krijgen.