Ik lees zoveel misverstanden over het ego dat ik er weer iets over wil schrijven. Het ego wordt door sommige mensen gezien als iets kwaadaardigs, als iets slechts waar je van af moet zien te komen. Als er over iemand wordt gezegd dat hij ‘vanuit zijn ego’ handelt, wordt daar niets prettigs mee bedoeld.
Mijn visie op het ego is als volgt:
Het ego is elementair en noodzakelijk. Zonder ego ben je een mentaal en emotioneel kasplantje, of je bent dood. Je ego is de verzameling van al je eigenschappen, gevoelens, imprints, gedachten en energetische lading.
Iemand met een gezond ontwikkeld ego kan balans brengen tussen autonomie en verbinding.
Onbewust ego: eenzijdig
Iemand met een onbewust ego heeft geen grip op zichzelf en handelt vanuit imprints, trauma’s, aannames, regels en idealen. Het kan bijvoorbeeld denken dat het goed is om alleen positief te zijn. Dat het belangrijk is om altijd beleefd te blijven, niet kwaad te worden, dat alles wat er gebeurt in je leven volledig je eigen verantwoordelijkheid is, of welke andere eenzijdige aanname dan ook. Iemand met een onbewust ego kan ook het ego zelf gaan afkeuren en het proberen te overstijgen door aan één kan van het spectrum te gaan zitten (uiteraard de kant van het licht ).
Bewust ego
Iemand die een bewust ego ontwikkelt, vergroot iedere dag zijn of haar vermogen om de dualiteit van het leven onder ogen te zien en te aanvaarden. Is op zoek daar de grens tussen wat zelf te beïnvloeden is en wat een gegeven is waar hij of zij niets aan kan veranderen en alleen een antwoord op moet zien te geven. Iemand die zijn of haar bewuste ego voedt, kiest ervoor om te kijken naar zwakke plekken zonder die te willen wegpoetsen.
Een bewust ego weet dat er imprints en trauma’s zijn en vraagt er hulp bij op het moment dat het ontdekt dat het iets van zichzelf afkeurt. Omdat hij/zij weet dat daar de sleutel tot bewustzijn ligt. Het bewuste ego weet ook dat het bewustzijn zelf voortdurend in ontwikkeling is en er geen statisch moment zal komen dat alles bewust is.
Het bewuste ego maakt keuzes.
Het kiest om door trauma tot stand gekomen overleefgedrag onder ogen te zien en een minder belangrijke plek te geven. Het kiest om respectvol te kijken naar eigen zwakten en eigen pijn. Dat durft te zien wat er vroeger gemist werd en daardoor nu ontkend wordt als wezenlijke behoefte. Het ziet die behoeften onder ogen en neemt de volwassen verantwoordelijkheid om zelf die behoeften te vervullen. Het stopt met verantwoordelijkheid voor zichzelf in de handen van anderen te leggen.
Verschil tussen egoïstisch en ego
Het misverstand over het ego is mogelijk ontstaan door het woord egoïstisch. Alleen maar aan jezelf denken. In mijn praktijk heb ik gemerkt dat veel mensen (vooral vrouwen) weinig gezond egoïsme hebben ontwikkeld. Natuurlijk zijn er ook mannen en vrouwen die te egoïstisch zijn en te weinig rekening houden met anderen. Met het ego heeft dat echter weinig te maken. Roepen dat iemand ‘vanuit zijn ego’ iets doet of nalaat en dat zou moeten veranderen, heeft dan ook weinig zin.
Illusie van wijsheid
Degenen die stellen dat je van je ego af moet zien te komen of je voor de voeten werpen datje niet ‘vanuit je ego’ zou mogen handelen, hebben zelf weinig grip op zichzelf. Ze hebben niet door dat ze voortdurend hun beschuldiger aan het woord laten. Ze creëren een illusie van wijsheid waarin zij verheven zijn boven anderen. Mogelijk om te verbloemen dat ze niet echt naar zichzelf kunnen kijken, mogelijk omdat ze dat juist heel graag willen leren, maar nog geen idee hebben hoe ze werkelijk bewustzijn kunnen ontwikkelen.
Dualiteit
Bewustzijn is dualiteit. Is het besef dat alles naast elkaar bestaat: het goede en het slechte. Bewustzijn is dus ook dat je zelf goed én slecht bent. Dat je voor dat alles verantwoordelijkheid te nemen hebt.
Vervolgens is afhankelijk van de ontwikkeling van je geweten en je vermogen om jezelf aan te sturen de vraag: wil ik zoveel mogelijk ten goede bijdrage aan deze wereld? Voor sommige mensen betekent dat dat ze hun gezonde egoïstist moeten ontwikkelen. Voor anderen betekent het dat ze moeten leren meer rekening te houden met anderen. En een bewust iemand weet: hoeveel goed ik ook doe, ik zal ook andere mensen pijn doen. En zelf pijn ervaren.
Toepassing
Deze visie op het ego pas ik al meer dan een decennium toe in mijn werk als coach om mensen grip te geven op zichzelf. Op de foto het resultaat van een sessie met #Beeldkracht. Op de rug gezien (rechts naar links) : de koningin (het bewuste ego), geflankeerd door het vermogen om waar te nemen zonder oordeel. Daarnaast is min of meer per ongeluk een poppetje neergelegd dat staat voor de innerlijke baby (waar de cliënt contact mee heeft gemaakt). Tegenover het bewuste ego en waarnemen zonder oordeel staan verschillende aspecten van de persoonlijkheid. Daar kan de cliënt sturing aan geven doordat ze allemaal in beeld zijn en niets wordt afgewezen.