Alleen als je (stief)vader het misbruik ook nog eens filmde, hij op heterdaad betrapt werd of je een kind van hem kreeg, is er keihard bewijs van incest.
Alle andere gevallen is er sprake van jouw woord tegen het zijne. Nadat je überhaupt aan jezelf hebt willen toegeven dat je vader, de man die jou als eerste op de wereld zou moeten beschermen en jou veiligheid moet bieden, iets heeft gedaan dat niet klopt. Jou niet heeft beschermd en de integriteit van jouw lichaam heeft aangetast. Als je het überhaupt naar buiten durft te brengen.
Gewoon
Een kind denkt namelijk in eerste instantie dat wat vader (of moeder) met haar of hem doet, normaal is. De vader (of moeder) heeft bovendien een machtspositie en bepaalt sowieso al veel. Een kind is totaal afhankelijk van de ouders en het is van levensbelang om de verhouding met de ouders goed te houden. Dus voor een kind zich heeft kunnen ontworstelen aan zijn angst en door gevoelens van loyaliteit is gebroken en de buitenwereld probeert te informeren, is er heel wat gebeurd.
Bevriezen
Als iemand bij jou als volwassen mens over je grenzen gaat, heb je daar maar zelden direct een antwoord op. Als iemand dingen zegt of doet die je pijn doen, bevries je meestal eerst. En dan moet je jezelf uit die freeze-stand halen om in actie te kunnen komen en dingen te doen om invloed zien te krijgen op degene die over je grenzen gaat. Je moet doelbewuste en gerichte actie ondernemen om de ander zich te laten terugtrekken uit jouw emotionele of fysieke ruimte.
In deze bevries-stand kunnen herinneringen ontstaan die je verdringt. Bij een kind dat in die freeze-stand komt, verdwijnen die herinneringen vaak naar de verre achtergrond.
Dissociëren
Als iemand zeer grof over je grenzen gaat, zoals bij afgedwongen seks, gebeurt er nog meer dan bevriezen. Dan dissocieer je ook nog eens. Je vertrekt uit je lichaam. Je bent er niet meer bij. Je verdwijnt uit jezelf omdat het ondragelijk is om er bij te blijven.
Alles wat er met je lichaam gebeurt als je gedissocieerd bent, wordt daardoor een vage blur. Geluiden, kleuren, geuren worden een mist. Hoe verder je je terug hebt getrokken uit je lichaam, hoe banger je was, hoe vager zal het zijn. Met misschien een heldere flard tussendoor van de momenten dat het je niet lukte om te dissociëren.
Vage herinneringen
De herinneren die ontstaan als je gedissocieerd bent, zijn dus niet duidelijk en zullen dat ook nooit worden, omdat je niet echt ‘aanwezig’ was toen ze ontstonden. Als je dissocieert als kind zullen die vage herinneringen op een bijna onvindbare plek worden opgeslagen.
Dat is de reden waarom veel incestslachtoffers niet precies meer weten wat er gebeurd is.
De herinneringen van Griet op de Beeck zitten ook zo in elkaar. Aan alles wat Griet vertelde kon je opmaken dat ze een slachtoffer van incest is. Haar persoonlijkheid en haar leven zijn erdoor gevormd. Het bewijs zit voor je neus. Mensen ontwikkelen zichzelf namelijk altijd in reactie op hun omgeving en dat is zo simpel te herleiden als een optelsom.
Een voorbeeld
Als een man in mijn praktijk keihard de strijd met mij aangaat en heel dominant is, blijkt in de loop van de sessies negen op de tien keer dat hij slachtoffer is van mishandeling. De overdaad aan agressie die nodig was om zich staande te houden ten opzichte van de eigen (stief)vader, maakt dat hij voortdurend aangeeft dat er met hem niet te sollen valt. En dat hij zich niet zal overgeven aan mijn leiding. Uiteraard legt zo’n man die mishandeling niet onmiddellijk op tafel. Die heeft hij vaak uitgebannen of op zijn minst gebagatelliseerd. Zo vaak is het niet gebeurd. Zo hard sloeg hij niet. Maar als ik langer met zo’n man werk en zijn vertrouwen weet te winnen, blijkt hoeveel van zijn gedrag van nu voortkomt uit het gedrag dat hij destijds ontwikkelde om te kunnen overleven bij zijn mishandelen de (stief)vader. Voor mij als therapeut is dus uit een paar signalen al af te leiden of er sprake is geweest van mishandeling.
Honderd signalen
Griet op de Beeck had het over meert dan honderd signalen. Ze benoemde er een paar: zelfhaat, eetstoornissen, geen grenzen kunnen aangeven en het uitkiezen van mannen die haar meer kwaad dan goed doen. Je kunt de signalen ook zien en horen als je goed naar haar kijkt.
Als je haar vaker hebt gezien op tv, kun je ook waarnemen dat er een ontwikkeling is door de therapie die ze ondergaat. Een jaar terug lachte ze nog als ze moeilijke dingen vertelde en zag ze er daardoor krampachtig en incongruent uit. Nu klopt haar gezichtsuitdrukking meer met de inhoud van haar verhaal. Ze houdt dus minder de schijn op, is echter geworden. Er zijn dingen uit haar verleden verwerkt.
Zichtbaar
De signalen waren dus (in ieder geval voor mij) al lang zichtbaar voor zij zich publiek uitsprak. Zij zou ook volkomen ongeloofwaardig zijn als ze zou ontkennen dat zij slachtoffer was. Iemand met een beetje mensenkennis zou daar niet intrappen. Die ziet ook dat de manier waarop Griet erover praat het resultaat is van hard werken in therapie.
Slachtoffer
Het bijzondere van Griet is namelijk dat zij zich helemaal niet als een klassiek slachtoffer gedraagt. Ze is niet bezig met het beschuldigen van de dader. Ze is niet bezig met het goedpraten van wat haar is aangedaan. Ze is niet bezig met ontkennen wat haar is aangedaan. Ze dramatiseert niet. Ze ziet onder ogen hoe zij als vrouw in elkaar zit en hoe ze gevormd is door wat ze is meegemaakt.
En ze neemt er volledig de verantwoordelijkheid voor.
Gebrek aan bewijs
De mensen die zich opwinden over het gebrek aan bewijs of zeggen dat je geen doden mag beschuldigen, hebben er moeite mee dat een slachtoffer zich op die manier laat zien. Misschien hebben ze sowieso moeite met slachtoffers. Want waar slachtoffers zijn, zijn ook daders. En niemand wil geïdentificeerd worden met een dader. Dus om de daders buiten beeld te houden, moeten we ook de slachtoffers buiten beeld houden.
Misbruik voorkomen gaat ons allemaal aan
Maar als we niet naar de daders gaan kijken, blijft het doorgaan. Want dan gaan we niet kijken naar hoe misbruik ontstaat. Dan leren we ook niet hoe we het kunnen voorkomen. Hoe we mannen kunnen leren om de grenzen van meisjes en vrouwen te respecteren. En uiteraard ook de grenzen van jongens en mannen.
Dweilen met de kraan open
Dan blijft het dweilen met de kraan open. Dan blijft incest van generatie op generatie doorgegeven worden. Dan blijven er door incest beschadigde vrouwen en mannen. Dan blijven er mannen en vrouwen die geen plezier beleven aan seks en geen seks hebben met hun partners. Dan blijven er mannen die niet in staat zijn tot gelijkwaardige relaties die seks afdwingen bij hun dochters en zonen.
De keten doorbreken
Het doorbreken van deze keten kunnen we niet alleen overlaten aan de slachtoffers. Die hebben hun aandacht nodig om hun trauma’s te verwerken.
We kunnen het ook niet overlaten aan de daders. Die hebben duidelijk geen idee hoe ze verantwoordelijkheid voor zichzelf kunnen nemen.
Erkennen
Daar zullen we maar als maatschappij hard aan moeten gaan werken. Dan denk ik niet alleen aan het erkennen van de problematiek. Dan denk ik veel breder. Er is veel meer aandacht nodig voor het leren omgaan met gevoelens in het algemeen en specifiek met seksuele gevoelens. Er is aandacht nodig voor het ervaren en aangeven van grenzen, voor het aanleren van sociaal gedrag. Voor het omgaan met de met de ruimte van anderen en het respecteren van grenzen van anderen.
Het is nodig dat ieder van ons op ieder moment en voortdurend de zeggenschap over het eigen lichaam van de ander erkent.
Hulp aangeboden
Als je zelf te maken hebt gehad met (seksueel) geweld dan kan ik je terzijde staan bij een aantal belangrijke processen om er (nog) beter mee om te gaan. Daarvoor is het niet nodig dat je precies weet wat er gebeurd is. We gaan ook niet op zoek naar je herinneringen en je hoeft dus ook niets te herbeleven. Ik ga met je werken aan het geven van een nieuw antwoord op de consequenties die het geweld op je heeft gehad.
Met name kan ik je helpen bij
- ervaren, aangeven en handhaven van grenzen
- je onschuld weer terugvinden
- contact hervinden met je eigen sensualiteit
- gelijkwaardige relaties met anderen aangaan, waarin je evenveel ontvangt als geeft.
Kijk hier voor de informatie over de Turbo Therapie Sessie.
Tenslotte: volgens de statistieken zijn daders van incest vaker oom of broer van het slachtoffer dan (stief)vader. Om het niet te ingewikkeld te maken, heb ik me beperkt.