Veel mensen staan meer aan de kant van de dader dan aan de kant van die van het slachtoffer. Daar wil ik al een tijdje over schrijven, want het is een fascinerend verschijnsel met vele lagen. En het is één van de redenen waarom er soms zo weinig gebeurt voor slachtoffers. Ook leidt die houding er vaak toe dat slachtoffers hun slachtofferschap moeilijker kunnen verwerken dan als er meer mensen aan hun kant zouden staan.
Ik zie drie redenen waarom we ons niet zo snel aan de zijde van het slachtoffer scharen, die ik hieronder verder zal uitwerken.
1. Je hebt liever een (vals) gevoel van macht en zelfbepaling dan dat je toegeeft dat je machteloos bent en jou buiten je eigen wil wil verschrikkelijke dingen kunnen overkomen.
2. Je bent op een bepaalde manier verbonden met daders, ooit afhankelijk van ze geweest of ze zitten in je familiesysteem.
3. Je bent zelf dader, bewust of onbewust en weigert verantwoordelijkheid te nemen voor wat jij andere mensen aandoet.
Hoewel ik me al vele jaren opstel als advocaat van het slachtoffer en voortdurend het adagium preek “de dader heeft het gedaan en het slachtoffer is onschuldig” betrap ik mezelf ook wel eens op victim-blaming. Dan denk ik toch even: “Had je je portemonnee maar niet zo makkelijk toegankelijk moeten neerleggen” of “je kunt ook beter niet in je eentje zo laat de straat op gaan.”
1. Je hebt liever een (vals) gevoel van macht en zelfbepaling dan dat je toegeeft dat je machteloos bent en jou buiten je eigen wil wil verschrikkelijke dingen kunnen overkomen.
Liever denken dat je zelf invloed had kunnen hebben dan alle gevoelens van pijn, woede, onmacht en oneerlijkheid aangaan die geraakt worden als kandidaat slachtoffer wordt. Want juist omdat je er zelf niet voor gekozen hebt, is slachtofferschap zo moeilijk te verwerken. Het ontneemt je het gevoel grip te hebben op je eigen leven. Er zelf sturing aan te kunnen geven. Het ontneemt je je persoonlijke en soms ook je fysieke zelfbeschikkingsrecht. Dus daar wil je voor je zelf en een ander niet bij stil staan.
Liever klampen we vast aan de illusie van persoonlijke macht over ons leven en dus ook van dat van anderen. Want als een ander slachtoffer kan worden, moet je daarmee onder ogen zien dat jij ook slachtoffer kan worden. Je kunt dit bij jezelf herkennen als je opmerkingen maakt over dat de ander de slachtoffer-rol nou maar eens moet loslaten. Daarmee laat je zien dat je niks te maken wilt hebben met gevoelens van onmacht en met de moeite die het slachtoffers kost om weer de regie te ERVAREN over hun eigen leven, hun eigen lichaam of hun eigen spullen. Met die opmerking toon jij je minachting voor machteloosheid. Je laat weten dat je liever aan de kant van de dader dan van het slachtoffer staat.
2. Je bent op een bepaalde manier verbonden met daders, ooit afhankelijk van ze geweest of ze zitten in je familiesysteem.
De reden nummer 2 dat je de neiging kunt hebben om de kant van de dader te kiezen, is dat je verbonden of verstrikt bent met daders. Als je zelf slachtoffer bent geweest van geweld door je ouders, fysiek, emotioneel of seksueel geweld, heb je kans dat je loyaliteit zich richt op daders. Je hield immers ook van je ouders. Je bent geneigd hun geweld goed te praten. Te denken dat jij invloed had kunnen hebben, maar die invloed onvoldoende hebt aangewend.
Zo zie je vaak bondjes tussen voormalige slachtoffer en daders. De slachoffers hebben een verwarring over wat liefde is. Zij zijn er van overtuigd dat liefde hetzelfde is als door de vingers zien dat iemand een ander pijn doet. Dat een ander pijn doen bij liefde hoort.
3. Je bent zelf dader, bewust of onbewust. Je weigert verantwoordelijkheid te nemen voor wat jij andere mensen aandoet.
De derde reden dat je in eerste instantie het slachtoffer de schuld geeft in plaats van de dader, kan liggen in je eigen weigering om verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen gedrag. Het is moeilijk om 100% verantwoordelijkheid te nemen voor wat je zelf doet. Het is makkelijker om het buiten jezelf te leggen. Of om op zijn minst een gedeelde verantwoordelijkheid te creëren. In mijn werk als relatiecoach zie ik dat iedere dag. Iemand is niet vreemd gegaan omdat hij of zij zelf koos om zich niets aan te trekken van het liefdescontract met de partner, nee, dat gebeurde omdat de ander hem of haar onvoldoende seks gaf. Ik heb jou geen pijn gedaan, nee, jij moet niet zo gevoelig zijn. Het is niet zo dat ik jou onvoldoende waardering heb laten blijken, nee jij bent veel te behoeftig aan goedkeuring.
Het is eigenlijk gewoner om niet volledig de verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen gedrag dan wel. En daardoor kun je ook het slachtoffer makkelijk de schuld geven. Je bent gewend om de schuld altijd een beetje te verdelen, opdat je je eigen verantwoordelijkheid niet hoeft te dragen.
Kortom, het zijn complexe en diepgaande processen waardoor mensen de neiging hebben om aan de kant van de dader te gaan staan en het slachtoffer onvoldoende te steunen.
Dus ik sluit er weer mee af, want het kan niet vaak genoeg gezegd worden:
DE DADER HEEFT HET GEDAAN EN HET SLACHTOFFER IS ONSCHULDIG
Hulp nodig
Ben je zelf slachtoffer van seksueel geweld en merk je dat je nog schuld of schaamte draagt? In één krachtige sessie kan ik jou helpen om je onschuld weer te ervaren. Lees hier meer over mijn turbo-sessies en maak een afspraak. Het effect van de sessie is dat vrouwen zich inderdaad weer onschuldig voelen en er een last van hun schouders afvalt. Daardoor krijgen ze meer zin in hun eigen leven en krijgen er meer grip op.
Dat je het over je zelf hebt afgeroepen en dat je je zelf hebt laten overrijden. Alsof je het aan je zelf te danken hebt. Van kijk eerst naar je eigen aandeel voordat je een ander beschuldigt. Wie zoekt hier nu om? Alsof iemand er op uit was. Dat is victimblaming oftewel slachtofferbeschuldiging schuldvraagomkering of morele ontkoppeling. Het is alsof zij er zich los van zien. Ze denken dat het hun niet zal overkomen. Het tast hun realiteitszin aan want ze zien liever een veilige wereld, ja ik ook maar het is gebeurd. Geen steun geen medeleven erkenning houvast dan ook nog eens de schuld geven nadat wat je is aangedaan. Hier mee geef je de dader het recht en dat is het tweede onrecht nadat wat je is overkomen. Dat is behoorlijk heftig. Na iets wat schokkend en traumatisch is krijg je dat er nog boven op. Ze zeggen dat mensen die aan slachtofferbeschuldiging doen en victimblamng dat die niet logisch kunnen denken en niet in chronologische volgorde kunnen denken. De rol van het slachtoffer wordt nog eens onder het vergrootglas gelegd om te kijken wat hun aandeel was. Hoge hakken of een korte rok of bij donker over straat ja had je daar maar niet moeten lopen. Soms gaat er geen bus meer en dan moet je wel lopen. De verkeerde persoon op de verkeerde plaats die niet met vrijheid om kan gaan. Voor het zelfde is het de volgende keer een ander. Ze zeggen dat groepsmensen en hele christelijke mensen vaker aan slachtofferbeschuldiging doen dan mensen die zo”n fundamentalistische en fatalistische instelling hebben. Op die manier ben je er zelf van af en hoef je ook niet meer te denken. Het tast hun realiteitszin aan. Jongere mensen durven vaak meer en nemen meer risico”s maar oudere mensen zie je ook wel eens in opsporing verzocht met babbeltrucs en woning overvallen. Dan hebben ze de deur open gedaan en zijn wat goed van vertrouwen door zo maar voor iemand de deur open te doen zonder te kijken wie er voor de deur stond. Een straatroofoverval is al traumatisch genoeg maar dan zeggen ze wie gaat daar nu alleen lopen of zo laat nog en dan leggen ze weer de schuld bij het slachtoffer. Het moet toch kunnen dat iemand over straat kan lopen en dan zeggen ze van kijk eens naar je eigen aandeel en ook bij aanranding en verkrachting vragen ze zich af wat ze aan hadden in de veronderstelling dat ze er om vroegen. Ze hebben het vast uitgelokt. Vuil dat je in een positie van onmacht bij zoiets schokkends ook nog eens de schuld krijgt nadat wat je is aangedaan. Deze mensen horen niet in vrijheid thuis die daders. Ze hebben maar van een ander af te blijven en hebben op die manier een behandeling nodig. . .
Het komt te dicht bij. Ieder recht dient beschermd te worden. Mensen die lid zijn van artikel 31 kerk zijn heel erg victimblamerig vooral wat oudere mensen om zo straffeloos hun wandaden te kunnen blijven doen denken dat die ander die het is aangedaan onwetend is. Denken dat je er om vroeg. Van hoe zou je hier nou om vragen. Nadat het je is aangedaan krijg je ook nog de schuld en dan is het net alsof het de tweede keer is aangedaan. Het heet secundaire victimisatie.
Je moet het innerlijke werk doen en je naar binnen richten om de wonden te helen en het liefst in een veilige omgeving. Men trekt daders nog aan omdat die innerlijke wonden nog niet heel zijn, vandaar dat men zich naar binnen moet richten. Er over lezen en bij mensen die er meer over weten en die dat innerlijke werk ook hebben gedaan. e zijn heel en vervuld verlicht. Body keeps the score en kan lichaamsgerichte therapie doen om een deel van dat trauma uit het lichaam te krijgen of emrd. De dader of daders zijn geinternaliseerd en men is het gewend om zo aangesproken te worden dus trekt men het aan vandaar een veilige omgeving die de normale kaders aanreikt. Een normale omgeving is men niet gewend en dus in het innerlijke werk. Mensen komen thuis bij zich zelf en zitten dan in zich zelf. Geen angst voor wat er zou kunnen gebeuren want je weet het.