In relaties maken mensen fouten. Ze doen dingen verkeerd, vergeten belangrijke dingen, kwetsen elkaar per ongeluk of opzettelijk. Een goed excuus kan de relatie weer ontspannen. Dat geldt voor kleine dingen. Voor grotere zaken (zoals vreemd gaan) is er meer nodig dan alleen een welgemeend excuus. Zonder excuus en ‘goedmaken’ kan er dan eigenlijk geen sprake zijn van vergeving. Laat staan dat je partner je uit zichzelf weer gaat vertrouwen.
Een goed excuus
In de roman ‘De excuusmaker’ van Jay Rayner worden de eisen genoemd waaraan een goed excuus moet voldoen: verantwoordelijkheid, oprechtheid, de juiste woorden vinden en iets doen om het goed te maken.
Verantwoordelijk
Om te beginnen moet je wel zelf verantwoordelijk zijn voor de kwetsuur. Je kunt geen excuses maken voor iets wat iemand anders heeft gedaan (tenzij je dat namens een organisatie doet natuurlijk). Het is van belang dat je oprecht bent over het inzien van je fout. Dat betekent dus dat je op geen enkele manier een verklaring probeert te geven voor je gedrag. Zodra je zegt “Ik bedoelde het niet zo” of “Maar ik had het ook druk” of nog erger, als je zegt dat de ander ook wel eens fouten maakt, haal je je eigen excuus volkomen onderuit.
Beschrijven
Vervolgens is het nodig dat je de juiste woorden vindt om het onrecht dat de ander is aangedaan te beschrijven. Niet overdrijven, maar zeker ook niet onderschatten wat de ander heeft ervaren door jouw gedrag. Je erkent dat de ander bijvoorbeeld tijd heeft verspild door op jou te moeten wachten, extra werk heeft moeten doen omdat jij iets hebt laten liggen of op een andere manier ongemak of hinder heeft ondervonden van jouw gedrag. Zo laat je zien dat je je werkelijk hebt verdiept in wat de ander heeft ervaren. Het gaat er namelijk om dat de ander zich werkelijk ‘gezien’ voelt.
Goed maken
Tenslotte moet je ook iets doen om het goed te maken. Dat kan variëren van een bijzondere maaltijd koken voor de ander, tot nare klusjes van de ander overnemen. In sommige gevallen is een cadeau op zijn plaats. Het maakt niet uit welke vorm je kiest. Als de balans tussen jullie beiden er maar door hersteld wordt.
Trots opzij zetten
Voor veel mensen is het niet eenvoudig om hun trots opzij te zetten en werkelijk toe te geven dat ze iets verkeerd deden. Fouten kun je maar het beste verbloemen of verdoezelen, dat lijkt in Nederland de cultuur te zijn. Dat is jammer, want daardoor raken zaken gestagneerd en blijven verwijten in de lucht hangen. Zo lang je niet echt de verantwoordelijkheid hebt genomen voor je fouten, blijft er namelijk wel iets in de lucht hangen tussen jou en je partner.
Het spijt me
Een goed excuus doet dan wonderen voor je relatie. Je neemt er de wrok mee weg die de ander heeft ervaren en versterkt de band. Het is daarom een mooie daad om “Het spijt me” te zeggen.
Hulp nodig?
Heb jij een fout gemaakt in je relatie, merk je dat je relatie er onder lijdt en lukt het je niet zo één, twee, drie om er verantwoordelijkheid voor te nemen? Maak een afspraak voor een individueel gesprek, zodat we kunnen onderzoeken hoe jij de schade die je hebt toegebracht aan de relatie kunt herstellen.